Wanneer je voor de eerste maal een elektrische fiets koopt, word je vaak overweldigd door allerlei nieuwe termen en begrippen die bij een gewone fiets niet van toepassing zijn. Vaak heb je wel her en der al wat ervaringen of zelfs goede tips gehoord van andere ‘e-fietsers’, maar dan nog is de keuze op de fietsmarkt enorm groot. Ook voor wie al wel elektrisch fietst, kan het zijn dat de keuze overweldigend is, aangezien de markt van de elektrische fietsen enorm snel groeit en verandert.
Wij helpen je daarom graag op weg met een aantal tips en overwegingen die je best maakt bij de aankoop van een elektrische fiets.
1. Gebruiksdoel van je elektrische fiets
De eerste en ineens ook de meest bepalende vraag die je je bij de keuze van een elektrische fiets moet stellen, heeft betrekking op het gebruiksdoel van de fiets.
Waarvoor ga je de e-bike gebruiken?
Hoe vaak ga je de e-bike gebruiken?
Voor welke afstanden ga je hem gebruiken?
Ga je de elektrische fiets enkel gebruiken voor dagelijks woon-werkverkeer, enkel voor recreatieve fietstochtjes, om boodschappen te doen, of wil je de fiets voor zowel woon-werk verkeer als voor sportievere fietstochtjes op je vrije dag gebruiken? Het gebruiksdoel van je elektrische fiets zal de belangrijkste factor zijn bij de keuze van heel wat zaken met betrekking tot je fiets, zoals o.a.:
de keuze van de batterij
het type van motor
het type van display
het type van remsysteem
het type van versnellingen
het type van aandrijving (ketting vs riem)
de maximale snelheid van de fiets (e-bike versus speed pedelec)
Je hebt dan ook elektrische fietsen in alle geuren en kleuren, zo heb je onder meer:
Elektrische stadsfiets: Dit is het meest verkochte type van elektrische fiets, perfect voor alledaags gebruik: boodschappen, uitstapjes, woon-werkverkeer,…
Trekking e-bike: Ben je van plan om langere ritten te maken of vaak met veel bagage of boodschappen rond te fietsen? Dan past de trekking e-bike misschien wel beter bij jou.
Hardtail e-bike: Wil je 1 e-bike voor zowel dagelijks woon-werk verkeer als avontuurlijkere/sportievere weekendritjes in het bos of over onverharde wegen? De hardtail e-bike is een stabiele e-mountainbike die voor beide doeleinden uitermate geschikt is.
Fully e-bike: De full-suspension e-bike. Perfect om te genieten van de technische trails in heuvelachtige gebieden.
Elektrische vouwfiets: Perfect voor de combinatie fiets-openbaar vervoer.
Speed pedelec: De snelle e-bike, waarmee je een maximale snelheid van 45km/u kunt behalen. Let op: speed pedelecs zijn aan een striktere wetgeving onderworpen als de gewone e-bike. Meer hierover in punt 7.
Onze tip Wil je iets specialer dan de gewone elektrische stadsfiets, maar ben je er nog niet helemaal uit waar, hoe vaak en hoe je zoal gaat fietsen? Hardtail e-mountainbikes en trekking e-bikes zijn het meest veelzijdig en in verschillende prijsklasses beschikbaar. Meestal zijn ze al uitgerust (of zijn ze makkelijk uit te rusten) met spatborden en pakdrager.
2. Verschillende soorten motoren
De motor van een elektrische fiets zorgt voor die extra aandrijving waarnaar je als ‘e-fietser’ op zoek bent. Voor iedere behoefte is er een specifieke aandrijving en dus een specifiek type motor beschikbaar.
Ten eerste kan de motor van de elektrische fiets in het voorwiel, het achterwiel of aan de trapas (de zogenaamde middenmotor) zitten. Die laatste categorie, de middenmotoren, is tegewoordig helemaal ‘hot’. De populariteit van de elektrische fietsen met middenmotor blijft zich steevast doorzetten. Waar in 2017 63% van de verkochte elektrische fietsen uitgerust was met een middenmotor, was dit in 2018 al 68% (Tweewieler.nl). Deze cijfers zijn ook niet toevallig: voor het rijgevoel (zowel het stuurgedrag als de stabiliteit) is een middenmotor het beste. Wij zetten de pro’s en con’s van alle drie de types even voor je op een rijtje.
Voorwielmotor
Een motor in het voorwiel is technisch gezien het eenvoudigst en is vaak ook goedkoper bij aankoop. Daartegen staat dat de trekkracht van de motor bewust beperkt moet gehouden worden om te vermijden dat het voorwiel gaat doorslippen, zeker op hellingen en op een nat wegdek.
+ Goedkoper
+ Onderhoudsvriendelijker
- Minder natuurlijk rijgevoel
- Slipgevaar
- Minder krachtig
- Minder geschikt voor zware omstandigheden (windop , bergop)
Achterwielmotor
Het grootste voordeel van een achterwielmotor is dat je meer het gevoel hebt van “een zetje in de rug te krijgen”. Dit is het tegenovergestelde van een elektrische fiets met voorwielmotor, waar je juist het gevoel krijgt dat je vooruit wordt getrokken. Het gevaar op slippen is bij een motor in het achterwiel praktisch uitgesloten. De grootste beperking van de achterwielmotor is dat deze enkel in combinatie met een derailleurversnelling mogelijk is en een open kettingkast, wat veel minder onderhoudsvriendelijk is als een naafversnelling en een gesloten kettingkast. Je zal dus voldoende tijd moeten uittrekken voor het onderhoud na je fietstocht. Daarnaast zal de e-bike aan de achterkant ook zwaarder zijn en zal je de fiets lastiger kunnen verplaatsen.
+ Beter beheersbaar als voorwielmotor
+ Zeer stille motor
- Lastiger te verplaatsen door de gewichtsverdeling
- Alleen met derailleurversnelling verkrijgbaar
- Minder onderhoudsvriendelijk
Middenmotor
Het meest gebruikte en meest populaire motorsysteem is de middenmotor, waarbij de motor laag in het frame bij de trapas geplaatst is. De middenmotor heeft een aantal grote voordelen ten opzichte van de 2 vorige motorsystemen, die er voor zorgen dat de ondersteuning en het fietsgedrag van de e-bike met middenmotor het meest ‘natuurlijk’ aanvoelt. Vanwege de plaats van de motor ligt het zwaartepunt van de fiets laag bij de grond en uitgebalanceerd over de hele fiets, wat zorgt voor een zeer stabiele wegligging en dezelfde stuureigenschappen als een (zware) stadsfiets. Bovendien reageert de ondersteuning van de motor erg goed op je eigen inspanning. Door het gebruik van meerdere sensoren kan het systeem eenvoudig berekenen hoeveel ondersteuning nodig is op elk moment. Vroeger hoorde men vaak dat middenmotoren luid waren, maar ook daar hebben de fabrikanten volop aan gewerkt.
+ Stabieler rijgevoel
+ Soepele, veilige ondersteuning
- Iets duurder in aankoop
- Snellere slijtage van ketting en tandwielen
Onze Tip De STEPS E5000 middenmotor van het gerenommeerde Shimano is een vrijwel geruisloze, compacte aandrijfeenheid. Bovendien is het ook een van de lichtere en compactere middenmotoren op de markt. Dit systeem biedt met een maximaal koppel van 40Nm voldoende ondersteuning voor standaard woon-werkverkeer en de dagelijkse boodschappen.
De bekendste fabrikanten van kwaliteitsvolle middenmotoren zijn Bosch, Yamaha, Panasonic en Shimano . Is de fiets die je voor ogen hebt uitgerust met één van die motoren, dan moet je je over de kwaliteit en duurzaamheid weinig zorgen maken. De prijs is misschien wat hoger, maar op termijn zal je er langer tevreden mee zijn, zal de actieradius van de batterij minder snel achteruitgaan en zullen ‘grote kosten’ zich minder vaak en minder snel voordoen.
Wanneer je je keuze van type van motor (voorwiel, achterwiel of middenmotor) en het merk van de motor gemaakt hebt, kan je vaak nog uit verschillende motormodellen kiezen met een verschil in kracht, dat wordt uitgedrukt in Newtonmeter (Nm): hoe hoger het getal, hoe meer kracht. Zo heeft Bosch bijvoorbeeld vijf verschillende modellen van middenmotor: de Active Line, de Active Line Plus, de Cargo Line, de Performance Line en de Performance Line CX. Afhankelijk van het gebruiksdoel van je e-bike, kan je uit deze verschillende modellen van motoren, met verschil in kracht en de manier waarop deze kracht tot uiting komt, kiezen. Een keuzewijzer voor de Bosch modellen kan je hier terugvinden.
3. De batterij: waarop letten?
Zonder batterij is er uiteraard geen energie voor de motor. Naast de motor is dit dus het volgende essentiële (en vaak ook dure) onderdeel van je e-bike. De batterij kan gemonteerd zitten aan de bagagedrager, maar meer en meer zie je dat de batterij op het frame zelf geplaatst is en, op de iets duurdere modellen, zelfs helemaal in het frame geïntegreerd wordt. Het zorgt ervoor dat je fiets er heel ‘clean’ utziet en iets meer beschermd is tegen externe factoren. Een bijkomend voordeel van de batterij op of in het frame te plaatsen bij een middenmotor, is dat al het gewicht dan tussen de wielen zit, wat een ideale gewichtsverdeling is voor het rijgedrag.
Naast de plaats van de accu kan je ook nog kiezen uit accu’s met verschillende capaciteiten. Er zijn accu’s verkrijgbaar van 300Wh, 400Wh, 500 Wh, 625Wh tot … , waarbij het ene merk ervoor kiest om heel zware accu’s te ontwikkelen, terwijl andere merken dan weer eerder heel bewust de voorkeur geven aan een Dual Battery-systeem waarbij 2 batterijen gecombineerd worden. De B-4000 reeks van het Kempense Norta bijvoorbeeld is uitgerust met zowel een geïntegreerde accu van 500Wh als een accu op de bagagedrager van 500 Wh.
Waarvoor is die capaciteit nu zo belangrijk? Wel die bepaalt in grote mate de actieradius van je e-bike of de afstand die je met 1 volledige acculading kan fietsen zonder te moeten opladen. Een accu met meer Wh zal een grotere actieradius kunnen opleveren. Je moet er wel rekening mee houden dat er nog heel wat andere factoren zijn die mee de actieradius van je fiets gaan bepalen. Zo kunnen 2 exact dezelfde e-bikes met exact dezelfde accu toch een verschil in actieradius hebben.
De factoren die een invloed hebben op de actieradius zijn o.a. :
het totale gewicht van de fiets (fiets + bagage + je eigen gewicht)
je fietsstijl (bvb optimaal gebruik van de versnellingen)
de weersomstandigheden
de hellingsgraad
de bandendruk en slijtage van de banden
de leeftijd en het gebruik/'onderhoud' van de batterij
de kwaliteit van de motor
Maar de vuistregel blijft: hoe beter je batterij, hoe langer je in principe zal kunnen rijden zonder te hoeven laden. Om een beter beeld te krijgen van de actieradius en dus een goede keuze te maken omtrent de accu die je nodig hebt, heeft Bosch deze handige actieradiuscalculator ontwikkeld.
Je moet er bovendien rekening mee houden dat een fietsaccu, net als alle andere lithium-ionaccu’s, na verloop van tijd een deel van zijn capaciteit zal verliezen. De levensduur van je accu is afhankelijk van heel wat factoren, waarop je als gebruiker van de e-bike vaak veel invloed hebt. Luister dus zeker goed naar de tips die je fietsenmaker geeft in verband met het onderhoud van de accu (of vraag hier gerust naar) en lees zeker ook de meegeleverde handleidingen bij de fiets om niet voor onaangename verrassingen te komen staan en optimaal te kunnen blijven genieten van je batterij.
4. Velgremmen versus schijfremmen
Op een elektrische fiets haal je hogere snelheden dan normaal. Het remsysteem in je fiets is daarom belangrijk. De trend uit de mountainbikewereld, de schijfremmen, heeft ook zijn weg gevonden op racefietsen en nu ook op de elektrische fietsen. Maar waarom is dit type van remsysteem zo populair geworden?
Hydraulische schijfremmen zijn de best presterende fietsremmen. Schijfremmen maken gebruik van een remschijf in het wiel en kabels met een hydraulische vloeistof. Je remt door in de hendels aan het stuur te knijpen. Je loopt dus niet het risico dat je remmen minder goed werken als het nat is, of als je een kleine slag in je wiel hebt. Met schijfremmen zal je onder alle omstandigheden , bij slecht weer en gevaarlijke afdalingen, kunnen gebruik maken van je remkracht. Zeker op natte wegen is het snel merkbaar. Een schijfrem heeft een veel kortere remafstand dan een velgrem. Bovendien zal een (hydraulische) velgrem op je velg grijpen en slijt deze mee af. Een schijfrem spaart je velgen waardoor deze langer mee zullen gaan.
Heb je toch liever geen schijfremmen, dan kies je bij een e-bike best voor hydraulische velgremmen. Dit systeem remt af door een remblok tegen de velg aan te duwen. Als je namelijk de remhendel inknijpt, wordt olie door de remleiding geduwd. De druk van de olie zorgt ervoor dat de remblokjes tegen de velg geduwd worden. Dit systeem is heel nauwkeurig en je hebt weinig kracht nodig om hard te remmen.
De keuze bij aankoop van je e-bike is wel bepalend tijdens de verdere gebruiksduur van de fiets. Na aankoop van een fiets met velgremmen, kan je deze niet meer laten uitrusten met schijfremmen of omgekeerd.
5. Derailleur- versus naafversnelling
Bij de keuze van de motor gaven we reeds aan dat de plaats van de motor soms bepalend is voor het type versnelling waarmee de fabrikant de fiets kan uitrusten. Bij een motor in het achterwiel zal enkel een derailleurversnelling mogelijk zijn, maar bij een motor in het voorwiel of een middenmotor kan je kiezen uit zowel derailleur- als naafversnelling. Enkel bij de krachtigere middenmotoren zal je minder vaak een standaard naafversnelling terugvinden, omdat deze motoren teveel kracht op de ketting en de naaf kunnen uitoefenen. Maar wat is het verschil nu tussen een derailleur en een naaf en welke mogelijkheden zijn er allemaal?
Derailleurversnelling
Ben je een sportieve fietser die geniet van lange fietstochten en niet kijkt op een heuvel meer of minder? Dan kies je best voor een derailleur. Een derailleur verandert de ketting zijdelings van positie op de cassette of de tandwielen, wat de zwaarte van de versnelling bepaalt. Een derailleur schakelt enkel wanneer je wiel draait (tijdens het trappen, waardoor je dus niet kan kleiner schakelen als je plots moeten stoppen hebt). Daarnaast zijn de ketting en de tandwielen van een fiets met derailleurversnelling slijtagegevoeliger dan die van een fiets met een naafversnelling.
Bij de meeste e-bikes met derailleurversnelling zal je 7 of 8 versnellingen ter beschikking hebben, maar dit kan ook gaan tot 11 versnellingen.
Naafversnelling
Voor dagdagelijkse verplaatsingen en fietstochten op vlak terrein (want zoveel stevige heuvels hebben we in Vlaanderen niet) is een naafversnelling aangewezen. Qua onderhoud is een naafversnelling veel gemakkelijker in gebruik als een derailleur. De ketting en naaf zitten bovendien vaak nog ingewerkt in een gesloten kettingkast waardoor je minder poets- en smeerwerk hebt en ketting en naaf ook veel minder vatbaar zijn voor vuil en dergelijke, waardoor de ketting langer meegaat als die van een derailleursysteem. Bovendien kan je met een naafversnelling schakelen als je fiets stilstaat. Daartegenover staat wel dat een e-bike met naafversnelling over het algemeen zwaarder zal zijn dan de variant met derailleurversnelling.
De meeste naven hebben 7 of 8 versnellingen, maar sinds kort heeft Shimano de Nexus 5 op de markt gebracht. Deze evolutie is er gekomen omdat men merkte dat ‘e-fietsers’ in onze contreien minder versnellingen effectief gebruiken, maar dat gaf hen wel de mogelijkheid om een robuustere naaf te ontwikkelen die meer kracht van de motor aankan.
Traploze en automatische naafversnelling
Een traploze naafversnelling heeft alle voordelen van de gewone naafversnelling met nog wat exta’s. Dit type van naaf is niet beperkt tot 5,7 of 8 versnellingen, maar heeft, over het versnellingsbereik van de naaf, een oneindig aantal verhoudingen. Bovendien kan je zelfs schakelen terwijl je kracht zet. Wil je helemaal ‘full-option’ gaan, is er zelfs een volautomatische naafversnelling mogelijk. Deze naaf zal net als de ‘automatic’ van een auto volledig automatisch schakelen.
Onze tip Wanneer je een naafversnelling combineert met een riemaandrijving ipv een ketting, heb je een e-bike waar je zelfs amper nog moet naar omkijken. Een riem gaat trouwens gemiddeld 3x langer meer als een ketting.
6. Verschillende functies van het display
Op elke elektrische fiets zit een display. Sommige elektrische fietsen zullen uitgerust zijn met een eenvoudig display, waarop je enkel de ondersteuning en de actieradius kan aflezen. Maar er zijn ook displays met steeds meer en meer functies. De basisfuncties (waarmee het merendeel van de e-bikes is uitgerust) zijn een kilometerteller, je huidige snelheid, maximale snelheid (eventueel gemiddelde snelheid), en een overzicht van de resterende actieradius per ondersteuningsniveau. Meer gesofisticeerde displays kunnen ondertussen al de volgende functies hebben:
gps-functie (vb. Giant EVO display en de Bosch Nyon)
lock-functie, waarmee de motorondersteuning gedeactiveerd wordt wanneer het display van de fiets genomen worden en enkel met datzelfde display terug kan geactiveerd worden (vb. Bosck Kiox)
fitnessfunctie, met zelfs uitbreiding om een hartslagmeterband te koppelen
7. Speed pedelec of niet?
Wanneer je die 25km/u van de gewone e-bike onvoldoende vindt, kan je kiezen voor de speed pedelec die een maximale ondersteuning heeft tot 45 km/u. Deze keuze gaat wel gepaard met een aantal extra regels en verplichtingen waaraan u zult moeten voldoen. De wetgeving voorziet het volgende:
Fiets met elektrische hulpmotor
Dit is een rijwiel (met twee of meer wielen) met enkel trapondersteuning tot maximaal 25 km/uur met een vermogen tot 250 W (0,25 kilowatt).
Geen rijbewijs nodig. Op deze elektrische fiets moet men de verkeersregels voor de fietsers volgen.
Speedpedelec
Een speedpedelec is een tweewielige bromfiets met trapondersteuning tot maximaal 45 km/uur met een vermogen tot 4000 W (4 kW).
Vanaf 16 jaar. Rijbewijs AM (bromfiets 45 km/uur), rijbewijs B (auto) of rijbewijs A (bromfiets) is verplicht.
· Sinds 11 december 2018 moeten alle speedpedelecs ingeschreven worden bij de DIV en een speedpedelec-nummerplaat (SP) hebben.
Als de trapondersteuning aangehouden blijft, ook bij snelheden boven 25 km/uur, is er geen speciale verzekering vereist. De familiale BA-verzekering (Burgerlijke Aansprakelijkheid) is dan voldoende. Als de speedpedelec zich autonoom kan voortbewegen zonder trapondersteuning boven de snelheid van 25 km/uur, dan is een BA-verzekering bromfiets vereist. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de FOD Economie. Het dragen van een fiets- of bromfietshelm verplicht. De fietshelm is conform EN1078 en zorgt dat de slapen en het achterhoofd beschermd zijn. Op deze gemotoriseerde fiets moet u de verkeersregels voor de bromfietsers volgen. Een specifiek verkeersbord met het symbool van een bromfiets en de letter P (speedpedelec) is van toepassing op bestuurders van speedpedelecs. Voorbeelden: verplicht of verboden gebruik van het fietspad, toelating om in de tegengestelde richting in een eenrichtingsstraat te rijden, toelating om voorbehouden wegen te gebruiken, toelating om op een jaagpad te rijden. U mag met een speedpedelec geen kinderen vervoeren die jonger zijn dan 3 jaar. Om kinderen tussen 3 en 8 jaar te vervoeren, moet u een geschikt beveiligingssysteem installeren. (Bron: https://www.vlaanderen.be/elektrische-fietsen)
8. Prijs
Elektrische fietsen zijn niet goedkoop, volledig mee eens. Maar degelijke kwaliteit en de dure ontwikkeling en productie van al die nieuwe e-bike technologie is natuurlijk niet gratis. Bij elektrische fietsen, is vaak het net als bij andere producten, “je krijgt waarvoor je betaalt”. Hoeveel je best investeert in je nieuwe fiets, hangt af van hoe intensief en voor welke doeleinden je de fiets gaat gebruiken.
De prijs van een elektrische fiets met middenmotor (van A-merken, niet de supermarktmodellen en alternatieven) start gemiddeld rond 1800-1900 euro. Afhankelijk van welke ‘opties’ of upgrades je kiest, zal de prijs stijgen. Elke zomer komen de fietsmerken met de nieuwe collectie fietsen. Van september/oktober tot … kan je daardoor bij je lokale fietshandelaar vaak de ‘oude’ modellen of de showroommodellen aan koopjesprijzen kopen. Al moet je daar bij elektrische fietsen ook vaak snel bij zijn.
Bij de aankoop van een nieuwe elektrische fiets moet je uiteraard wel rekening houden met het onderhoud van zowel fiets als het ‘elektrische systeem’ en de na-service. Kan je gemakkelijk en vlot op onderhoud bij de verkoper? Een elektrische fiets is, door o.a. die motorondersteuning en extra technologische snufjes, meer een meer een specialisme aan het worden. Aangezien je nieuwe e-bike een grote investering is, kan je deze daarom ook best door een lokale e-bike specialist laten onderhouden om zo lang mogelijk van je aankoop te kunnen blijven genieten.
Voor het onderhoud en herstellingen van goedkope elektrische fietsen van online shops of zelfbouwmarkten/supermarkten/ … gaan fietsenmakers soms ‘duurdere’ oplossingen moeten voorzien omdat deze elektrische fietsen vaak geen gebruik maken van ‘standaard’ onderdelen die ze bij hun groothandels kunnen verkrijgen of gaan ze je zelfs helemaal niet kunnen verder helpen. ‘Goedkoop’ blijkt dan achteraf niet altijd een ‘goede koop’ geweest te zijn.
9. Testritje
Aangezien die elektrische fiets een flinke investering is, kan je best ook altijd effectief uitproberen of hij bij je past door een testritje te maken. De meeste fietsenmakers voorzien steeds een aantal testfietsen. Maak dan zeker gebruik van deze mogelijkheid. Een elektrische fiets moet je, nog meer als een gewone fiets, kunnen ervaren.
Heb je nog verdere vragen? Aarzel zeker niet om ons te contacteren of om dat testritje te komen maken.
Fietsen Gerrit Claessens
Oudstrijdersstraat 25A
2520 Oelegem
0474/39.16.34
info@fietsengerritclaessens.com
Comments